Dzięki przyjęciu spcecustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, od środy, 16 marca br. mogą oni liczyć na specjalne prawa m.in. legalizację pobytu, zasiłki na zakup najważniejszych rzeczy oraz nadanie numeru PESEL. Jakich formalności należy dopełnić, aby móc z tego skorzystać?

 

Kto legalnie przebywa w Polsce?

Zgodnie ze specustawą pobyt każdego uchodźcy, który wjechał legalnie na terytorium Polski od 24 lutego 2022 r. i deklaruje zamiar pozostania tu, jest legalny przez 18 miesięcy, czyli do 31 sierpnia 2023r.

Nie dotyczy to Ukraińców, którzy:

• posiadają zezwolenie na pobyt stały, czasowy, tolerowany lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
• posiadają status uchodźcy
• posiadają ochronę uzupełniającą
• złożyli w Polsce wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub zadeklarowali taki zamiar

Jeśli wjazd obywatela Ukrainy nie został zarejestrowany podczas kontroli granicznej, wówczas może to nastąpić na jego wniosek w okresie 60 dni od dnia przyjazdu do Polski w najbliższym urzędzie gminy.

Wniosek taki składa się osobiście w formie papierowej w własnoręcznym czytelnym podpisem. W imieniu dziecka może to zrobić rodzic lub osoba sprawująca nad nim faktyczną opiekę. Nie jest do tego potrzebny paszport.

Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Polski na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go prawa do legalnego pobytu.

 

 

Numer PESEL – jak go zdobyć?

Ważne! Wniosek o numer pesel można składać w każdym urzędzie gminy, na terenie całego kraju

Pobierz wzór wniosku o nadanie numeru PESEL w związku z konfliktem na Ukrainie.

Wydawanie numeru PESEL dla obywateli Ukrainy przybyłych do Polski po 24 lutego rozpocznie się w środę, 16 marca br. Mogą to zrobić w Urzędzie Gminy wyłącznie po wcześniejszym umówieniu wizyty pod nr 774318981

Przy składaniu wniosku o nadanie numeru PESEL obywatele Ukrainy i członkowie ich rodzin muszą dołączyć fotografię. Wówczas pobrane będą również odciski palców. 

Tożsamość wnioskującego będzie potwierdzana na podstawie dokumentu podróży, Karty Polaka lub innego dokumentu ze zdjęciem, umożliwiającego ustalenie tożsamości (nawet nieważnego). W przypadku osób, które nie ukończyły 18. roku życia, może to być również dokument potwierdzający urodzenie. Zatem do wniosku o nadanie numeru PESEL musi być dołączona kopia dokumentu, na podstawie którego organ dokonał ustalenia tożsamości.

Uwaga!

Osoby, którym został już nadany numer PESEL, muszą ponownie zgłosić się w celu przedłożenia fotografii i pobrania odcisków palców. Zgodnie z ustawą jest to niezbędne, by mogły korzystać z rozwiązań pomocowych przewidzianych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy.

300 zł na najpotrzebniejsze wydatki

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt w Polsce został uznany za legalny i który został wpisany do rejestru PESEL, przysługuje pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę. To środki przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Osoby uprawnione do otrzymania tego świadczenia to:

• obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium ich państwa
• obywatele Ukrainy posiadający Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną przyjechali do Polski z powodu wojny
• małżonkowie obywateli Ukrainy, o ile przybyli oni do naszego kraju bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z wojną
• dzieci uchodźców

Podstawowe wymagania:

• wjazd do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r.
• wpisanie do rejestru PESEL

Wnioski o wypłatę tego świadczenia można składać w Ośrodku Pomocy Społecznej w Skoroszycach ul. Powstańców Śląskich 17 , w godzinach od. 7.30 do 15.00.

Wnioski będzie można pobrać i wypełnić na miejscu (w  alfabecie łacińskim). We wniosku trzeba wpisać dane (swoje i małoletnich dzieci): imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia, obywatelstwo, płeć oraz aktualny adres pobytu w Gminie Skoroszyce.

Należy także mieć ze sobą następujące dokumenty (swoje i dzieci):

• dokument stanowiący podstawę przekroczenia granicy - rodzaj, seria i numer dokumentu (np. paszport)
• informację o dacie wjazdu na terytorium Polski
• numer PESEL (należy mieć ze sobą powiadomienia o nadaniu nr PESEL wydane przez Urząd Miasta)

Dodatkowo osoba składająca wniosek powinna podać następujące dane, które ułatwią nam kontakt i przyspieszą wypłatę (o ile je posiada):

• numer telefonu polskiego operatora
• adres poczty elektronicznej
• numer polskiego konta bankowego

Wsparcie dla Polaków, którzy udzielili schronienia uchodźcom

Zgodnie ze specustawą każdemu podmiotowi, a w szczególności osobom prywatnym, które zapewniają zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, może być przyznane świadczenie pieniężne na okres nie dłuższy niż 60 dni. Jednak może być on przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Aktualne ustalenia wskazują, że będzie to 40 zł na dobę przypadające na każdą przyjętą do domu osobę.

Legalna praca dla Ukraińców w Polsce

Dzięki specustawie od 16 marca br. pracodawcy mogą zatrudniać Ukraińców już bez zbędnych formalności. Na legalną pracę w Polsce mogą liczyć wszystkie osoby, które wjechały do Polski od dnia 24 lutego 2022 i dzięki temu ich pobyt jest legalny przez 18 miesięcy.

Do zatrudnienia Ukraińca konieczne jest:

• zawarcie umowy - o pracę, zlecenia lub o dzieło
• powiadomienie powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od podjęcia pracy przez tę osobę. Można tego dokonać za pośrednictwem formularza w systemie teleinformatycznym: praca.gov.pl.

Do zawarcia takiej umowy obywatel Ukrainy potrzebuje:

• dokumentu potwierdzającego jego tożsamość – dowodu osobistego lub paszportu
• numeru konta bankowego, na które będzie przelewane wynagrodzenie
• nie jest potrzebny PESEL

Przepisy te dotyczą wyłącznie osób, które posiadają ukraińskie obywatelstwo. Pozostali cudzoziemcy uciekający z Ukrainy nie mogą korzystać z podobnych praw. Ich zatrudnienie nadal będzie się odbywać na podstawie dotychczasowych przepisów.

Obywatel Ukrainy przebywający legalnie w Polsce może zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy oraz zostać uznany jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy.

Ukraińcy mogą również podejmować działalność gospodarczą. Warunkiem jest tu posiadanie numeru PESEL.

Prawo do świadczeń socjalnych

Obywatelowi Ukrainy legalnie przebywającemu na terytorium Polski, przysługuje prawo do:

• świadczeń rodzinnych
• świadczenia wychowawczego 500+, jeżeli zamieszkuje z dziećmi
• świadczenia dobry start
• rodzinnego kapitału opiekuńczego
• dofinansowania do pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna

Ustalając prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od kryterium dochodowego, przy ustalaniu dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się członka rodziny, który nie przebywa na terytorium Polski.

Prawo do świadczeń przysługuje począwszy od miesiąca, w którym wpłynie wniosek, jednak nie wcześniej niż uchodźca ten został wpisany do rejestru obywateli Ukrainy, którzy przyjechali do Polski w związku z wojną w ich kraju. To samo dotyczy dzieci.

Bezpłatna edukacja dla obywateli Ukrainy

Większość uchodźców przybywa z dziećmi, więc konieczne jest też zapewnienie im dostępu do szkół i przedszkoli. Aby zapisać dziecko do szkoły lub przedszkola wystarczy zadzwonić do danej placówki, aby uzyskać niezbędne informacje dotyczące ewentualnego przyjęcia dzieci z Ukrainy.

Darmowa opieka zdrowotna dla uchodźców

Obywatele Ukrainy, którzy przyjechali do Polski mają zapewnioną bezpłatną opiekę medyczną. Każdy, kto potrzebuje takiej pomocy może zgłosić się zgłosić się z problemem zdrowotnym do lekarza rodzinnego, poradni specjalistycznej, czy szpitala należy udzielić adekwatnej pomocy medycznej. Wszelkie takie świadczenia rozliczy Narodowy Fundusz Zdrowia ze środków z budżetu państwa.

Specustawa obejmuje wyłącznie obywateli Ukrainy i ich rodziny, nawet jeśli są obywatelami innego kraju. Natomiast nie dotyczy cudzoziemców, którzy po 24 lutego br. przebywali na terenie Ukrainy, z wyłączeniem osób posiadających prawo pobytu stałego na Ukrainie.